ABD’de federal hükümet, yeni mali yılın başlaması öncesinde Kongre’nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı.
Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı.
2019’DAN SONRA İLK KEZ HÜKÜMET KAPANDI
Federal kamu kuruluşlarının faaliyetlerini sürdürmesini sağlamak amacıyla geçici bir bütçe tasarısının Kongre’den geçememesi, 2019’dan bu yana ilk kez hükümetin kapanmasına yol açtı.
ABD’de yeni mali yılın başlamasına saatler kala Senato, hem Demokratların hem de Cumhuriyetçilerin sunduğu geçici bütçe tasarılarını onaylamadı.
Senatörler, hükümete finansman sağlanmasını ve yaklaşık 1 trilyon dolarlık sağlık hizmetleri düzenlemesini içeren Demokrat destekli tasarıyı reddetti, Cumhuriyetçilerin tasarısı ise yeterli oy sayısına ulaşamadı.
ABD Temsilciler Meclisi, 19 Eylül’de federal hükümete 21 Kasım’a kadar finansman sağlanmasını öngören geçici bütçe tasarısını onaylamıştı ancak Senato, Cumhuriyetçilerin sunduğu tasarıyı onaylamadı.
ÇALIŞANLAR İŞTEN ÇIKARILABİLİR
Demokratlar, sağlık sigortası sübvansiyonlarının uzatılmasını ve Medicaid kesintilerinin geri alınmasını talep ederken, Cumhuriyetçilere ait tasarıyı desteklemeyi reddetti. Cumhuriyetçiler ise mevcut harcama düzeylerinde değişiklik içermeyen bir geçici bütçe tasarısında ısrar etti.
ABD’de hükümetin kapanması halinde, yaklaşık 750 bin çalışanın ücretsiz izne çıkarılabileceği tahmin ediliyor.
FEDERAL HÜKÜMET KAPANMASI NE ANLAMA GELİYOR?
Amerikan yasalarına göre Kongre, 1 Ekim’de başlayıp 30 Eylül’de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa, arayı geçici bütçelerle kapatması gerekiyor. Geçici bütçe de kabul edilmediğinde ise federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki faaliyetlerine ara veriyor.
Bu süreçte, “temel” olmayan hizmetlerde görevli kamu çalışanları ücretsiz izne çıkarılırken, ordudan, istihbarat kurumlarından, kamu hastanelerinden, havaalanlarından ve hapishanelerden görevli personel çalışmaya devam ediyor.
Temel personel kategorisinde yer alan bu çalışanların maaşları genellikle yeni bir bütçe geçirilene kadar ödenmiyor.
EN SON TRUMP DÖNEMİNDE KAPANMIŞTI
Sorumlu Federal Bütçe Komitesi verilerine göre, 1981’den bu yana üç gün veya daha kısa süreli 10 kapanma yaşanmışken, federal hükümetin operasyonlarını ciddi şekilde etkileyen 4 uzun süreli kapanma olmuştur.
En son “kapanma”, ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk döneminde gerçekleşmişti. Trump’ın Meksika duvarı için finansman içermeyen geçici bütçe tasarısını imzalamaması üzerine yaşanan bütçe krizi, federal hükümetin kısmen kapanmasıyla sonuçlanmıştı.
Aralık 2018’den Ocak 2019’a kadar süren 35 günlük kapanma, ABD tarihinin en uzun süreli hükümet kapanması olarak kaydedilmiştir.
KAPANMA HABERİ ALTIN FİYATLARINI ETKİLEDİ
Bütçe krizinin ardından yatırımcılar güvenli liman arayışına girerek altına yöneldi. Bu durum, fiyatların hem ons hem de gram bazında rekor kırmasına yol açtı.
Ons altın: Yüzde 0,4 yükselişle 3.872,87 dolar
Vadeli ons altın: Yüzde 0,7 artışla 3.901,40 dolar
Gram altın: 5.161 TL seviyesine çıkarak yeni tarihi zirvesine ulaştı.
Dolar endeksi ise haftanın en düşük seviyelerinden işlem gördü.
News
